Ka unau kong

Keimah nih unau chuahpi 6 ka ngeih hna. Ka u nau hna i an konglam a tawinak in ka rak ttial, hihi hmailei kan tuanbia caah tiah ka timi a si. Hmailei ah tlamtling deuh in ka rak khumh tthan te lai; caan ttha Pathian nih a ka pek ahcun.

Ka U upa bik Dawt Ci, Amah hi Kan chung lak ah upa bik a si. Amah hi A ngakchiat lio tein Halkha ah Sianginn a rak kaimi a si (Kan khua ah Sianginn a um lo caah). A rak ngakchiat tuk caah Sianginn a kai tikah hin, Ka nu le ka pa, ka ni (ka pa far le) nih an puak bu in Halkha ah an rak kal pi tawn. Cun Halkha i a rakumnak hi Ka ni Ngai (Kapa far) te inn ah a si i, Anmah zong an rak har ngai caah rian a rak bawmh pah hna. Cu ticun har ngai in Sianginn a rak kai i, Taangnga a si ah hin, Ka pa nau (Ka pu nau fa) sin ah (Kutkhai, Shan) cacawn ah a rak kal. Kawl holh lawngte a si ruang ah le a phakka a si caah ca cawn ning a rak i ziak (hmel thuang) lo i a rak sung. Cun Halkha ah a rak kir tthan i Taangnga cu a cawng tthan. Taangriat a si ahhin ka u le kan khuami cheukhat caah Ka nu le ka pa nih Si Iangpa (Dawrhlun) te inntang an rak hlan piak hna i cu ti cun sianginn cu a rak kai. Tanghra hi kan khuami vialte lak ah a kai hmasa bik a si. A van chiatnak ah Taanghra cu a rak sung. Kumhnihnak ah Taanghra cu a awng. Tanghra a awn dih in A nau le dang Sianginn kai liomi lawng kan si caah A chung in ca a cawng kho ti lo i A lengin BA tiang a phi. Taanghra a awn sin in, kaa kip ah cozah rian a kawl, caan karlak kumkhat chung cu kan khua ah private in Siang cachim a ttuan (Kan khua ah cozah sianginn a rak um nain Bualtak ah an rak tthial caah Private sianginn in kan rak um). Cun Pathian nih a zaangfah i Halkha ah StateImmigration (lahvoahkah) ah cazi in a lut. Zung a kai hnu kum khat hnu ah Zung nih Quartar an pek i cu ahcun a tta le cu kan um i A sin in Sianginn kan kai. 1985 ah U San Aung (Daidin, Gangaw) <Ni khua tahnak zung Halkha> he an i um. An van a chia kan ti lai maw? Fanu fapa an pom kho lo (Na Tta le le a nu le a pa hi a fa le can cu kan si ko rua). Atu a rianttuannak cu Kachin Ramtthen, Mohyin khua ah Bohnih in cozah rian a ttuan cuahmah lio a si. Amah hi Kan u nau dihlak i upa bik a si bantuk in, A kan zohkhenh tu bik le a kan cawm tu bik, A kan khor awm tu bik a si. Ka nu le ka pa, Ka u nau hna a dang le A hlei in Keimah a kan zoh khenh tubik a si.

Ka U Pahnihnak Lian Hei, Amah hi, Kan khua Private Primary Sianginn a um hlan deuh in Halkha ah Sianginn a rak kai. Anih cu Pa a si caah puak cawi hau lo te in a mah tein sianginn cu a rak kai tawn. A rak umnak cu Daw Ttuan Pen (Thla Chum nu) (Ka nu nau, nu khat pa dang) ah a si. An rak har ngai ko nain an rak dawt tuk. Taang hnih a si in Kan khua ah primary Sianginn Private in an rak tuah i kan khua ah a rak i tthial tthan. Taangli hi kan khua ah a rak awng. Taang nga in taang sarih tiang hi Khuachung i phungki nih an rak tuahmi Keha (Spelling??) le Biaknak lei i an rak tuahmi HBA (ka fiang tuk ti lo) Keha (Spelling???) ah a rak cawng. Taangriat hi Kan khuami a dang he Si Iangpa (Dawrhlun) inn ka nu le pa nih an rak hlan i mah ahcun a rak cawng. Taangkua hi Ka pa nau (Kapu nau fa) sin ah Kutkhai (Shan) ah a rak cawng. Van chiat ah a rak sung ve. Taanghra hi Kum hnih a phi, kumkhat cu Si Iangpa (Dawrhlun) te inn in a rak phi, Kum hnihnak cu kan u upabik Dawi Ci (Ciku) sin in a rak phi. Kan rak har deuh caah Khuatlang lei ah kuli a rak ttuannak ah cazoh caan tam a ngeih lo caah kan ti lai maw a van nih a rak kuai rua lo kan ti lai maw? a rak awng lo. Kumthumnak hi phit tthan ding in kan rak ti nain, Kan har ruang ttheo ah 1989 (A zikhin hnu) September ah Khantti (Kachin) ah lung tal ka va co lai, Camipuai phit hlan ah ka rak tlung lai a si i a kal. A van chiatnak ah 1990 January 04 ni ah Kachin ral khap nih an tlaih i ni hin ni tiang an sin ah a um. A thawng kan theih ning ah, Training an tuah lio ah a ngandamnak nih a phak lo caah Si lei tu an cawn ter an ti. Kumthum a cawn hnu ah kumhnih a ttuan i, cu hnucun Kumthum an cawn ter tthan i atu cu sibawi in an sin ah rian a ttuan tiah thawng kan theih. Kachin ral kap le kawl ralkap pawl i kah lo ding in biakamnak an ngeih mi ruang ah voikhat cu a khunh in kan ram ah a ra tlung ta (Ka nu a dam lo tuknak kong kha kan u upabik Ciku nih KIA an pu le sin ah thawng a hei thanh hna caah a khunh an pek). Kan sin ah thla 5 tluk a um hnu ah a kal tthan. A rak tlun hi 1998 October ah a si i a kal hi 1999 March ah a si. Kumza khat puai (Laimi sin Pathian thawngttha a phak kum 100 puai) zong naum tein kan hmang ti hna. Hman zong kan chung te in kan i thlakmi a um nain, Ramdang ka chuah hnu ah a rak lo tlau i ka hmu kho ti lo. A kal tthan hnu in zei hmanh a thawng kan thei kho ti lo. Nupi hoi a ngei cang hnga maw? A dam hoi a dam hnga maw? Zei dah a va lawh ve tawn hnga? Thlacamnak lawng i hmuh khawh kan si cang

Ka U pathumnak Nu Biak Pen, Amah hi, Kan khua ah Private in kan khua ahTaangli tiang sianginn a rak kai. Taangnga in taangriat tiang Halkha (Si Iang pa te in tang) ah inn hlan in Sianginn a rak kai. Sianginn a kai pah in a tta le a nau le a kan zoh khenh pah, Ka nu le rian i heh tiah a bawmh hna, cu caah A ca zohnak caan hi a tlawm deuh, caan a ngeih ko zong ah A tha a bat tawn caah le Nulepa harnak kong a ruah tuk caah taangriat hi a rak awng kho lo. Cu ticun Taangriah cun aa ngol i ka nu le ka pa rian a bawm hna. 1984 ah Lai Khuai (Ruan tlang) he an i um (Amah cu ngakchia a si rih nain nule pa nih khuakhanmi a si caah a el ngam lo). Fanu pa hnih an ngeih hnu ah anpa (Lai Khuai) nih hi vawlei harnak hin a dinh tak hna (1996 Nov. ah). An rak umnak Mindat, Tlangzar, Mohyin, Kaanmah (Pyi pawng) ah a si i, Anpa hi Kaanmah ah a nunnak a liam hi a si. Cu ticun a fa le cu a hmeihpi hna i atu tiang Halkha ah an um. A fa le an hung tlah deuh in a si khawh tawk in a fa le sianginn kainak caah siseh, A tta le a nu le a pa le caah heh tiah aa zuam, Kanmah nih bawmh lo in amah tu nih a kan bawmh. A fa le hi Pathian nih a zaangfah hna i, Upa deuh (Siang Ttial Sung) hi taangriat a phan cang, an khaan ah hin ca thiambik pawl a si zongzal, Nikum 2003 chung zong ahkhan Chaklei Lairam vialte tthuchun timi ca mipuai an tuah i mah ahcun pathumnak a hmuh. Hika ahhin laksawng a lak lio a um. A nau deuh zong Taang ruk a kai lio a si i a ngan a dam tuk lo nain Nihin nitiang an ca cawn hawi lak ah ca thiam pawl a si, Hi Unau pa hnih hna hi Kanram sining nih a ngeih ruang ah caan tampi cu an mitthli a tlaknak caan a tam, Ngakttah an si ruangah an sining hi a lang kho tawn lo. Pathian kanpa nih Nuhmei le ngakttah an si ko bu ah An pa can taktak ah a dir pi hna ti ka hmuh i Pathian sin ah lawmhnak bia ka chim zungzal.

Ka U palinak (a ka changtu) Peng Lian, Amah hi Taangli tiang kan khua ah Private in Sianginn a kai. Taangnga hi Halkha Si Iangpa te inntang ah um in a rak kai i, a kai tanttim ah ka nu le ka pa an re a theih tuk cang caah nu le pa rian bawmh ruah ah a rak i ngol. Amah hi rian ttuan a tthawng i ka nu le ka pa an zaang a kan khawh ngai hna, Amah nih hi tihin ka nu le ka pa hi rak bawm hna hlah seh law A u le a nau hna hi Sianginn kan kai kho hnga lo tiah ka ti tawn. Khua lei rian ttuan caan paoh ah heh tiah rian cu ka nu la ka pa a bawmh hna, rian a tlawm deuh caah ah Kuli a ttuan tawn, A caancaan ah Mizoram ah kal in Kuli hna a ttuan tawn. 1993 kum ah Kan khuami Sun Ria (Hram To fanu) he an i tthi um. Cu hnu cun Inndang ah khua an sa i atu hi Fanu pa thum le Fapa pakhat Pathian thluachuah an pom. Inndang i a um ko bu ah heh tiah ka nu le ka pa si seh, a dang a u le a nau hna kha heh tiah a si khawh tawk in a kan bawmh. Atu hi "mihar ah Dar al" an ti bang kan khua ah Khrihfa upa an thim (kum 5 chung a si cang), Cun si lei in training a ummi paoh ah a kai i, kan khua mi a zawfak mi hna caah heh tiah Pathian nih a pekmi a thiamnak a hmang ve mi a si.

Panganak Keimah (Chan Bik Lian) cu Taangli tiang Ka chuahnak khua Mangnu ah ka kai. Taangnga in Taang riat tiang Lai Tlang khuapi Halkha khua (No.1. Basic High Shcool) ah ka kai. Taang kua Halkha khuathar (No.2 Basic High School) ah ka kai. Taanghra Halkha khua (No.1 SHS) ah ka kai. B.Th. Halkha khua i tuahmi Chin Christian College ah ka kai. ACM (Associate Church Music) Philippines khua Baguio khua ah ka kai. Mah vial hi ka ca cawnnak tlawmte cu a si. Ka no lio tein Music hi a duh ngaimi a si i hla zong leimah si khawh tawk cun ka tuah pah tawn. Ka tuahmi hla hna cu Hlaremh, Action Song, Group Song, Solo, Deut, le ngakchia Sunday School hla an si i, kannih lei cu music lei i kan niam tuk rih caah a aw fangfang lawng in phanmi deuh an si. Music tling in ka tuah khawhmi pakhat hmanh a um rih lo. Ka tuah mi hla hi ka rak fel lo ruang ah ka hloh thlau ngai hna i ka fim mi hnihkhat hmanh atu ka ram i ka um ti lo hnu hoi ahhin a lotlau len rih lai. Azapi ka tuahmi hi fung 300 leng deuh a si cang. Cun lente celh phun ahhin Volleyball bengh hi ka duhphun ngai a si. Taangkua ka si (1990) in Hakha Siangngakchia aiawh in celh kaa thok i (1994) tiang. 1993 in Halkha Myone aiawh in kaa celh i Baibal Sianginn ka kai dih (2000) tiang. Hihi a hnubik kaa celhnak hmanthlak a si. Baibal Sianginn ka dih hnu in Kumkhat chung Hakha Baptist Association ah Mission Gospel team hruaitu ka ttuan. 1999 February thla in 2001 June thla tiang Hakha Baptist Church ah Pastor (Sunday School) ka ttuan. 2001 June 6 ah Phillipines ka phan, Music Sianginn kai ding ah. Baguio ah Sianginn ka kai i kumthum chung kai ding in thla ka cam nain ka thlacam a tling kho lo i Korea ah 2002 March 12 ni rian ttuan ding in ka phan. Zei zong vialte hi ka caah Pathian thil khuaruah har tuahmi an si dih.

Ka Nau pakhatnak (Unau paruknak) Ral Tthio Uk, Amah hi kan chung lak ah mi phundang ngai a si. A ruahnak le a lungput hi a fim bik a si lai, Nain aa control khawh tawn lo caah maw a si hnga zei dik a caan caan ah cun a vaivuan tawn. Amah hi Taangthum kan khua ah Sianginn a kai. Taangli hi Halkha kan u upabik (Dawt Ci) sinah Sianginn a kai nain, Sianginn kai hi a duh lo ngai, taangli hmanh cu ttha tthi in a kai zuam lo, a zuam lo tuk ah hi ti hna hin a kan ti cuh! ("Sianginn khan chung i Thungrang ka hmuh bak khin ka mit a fak i ca ka zoh kho ti lo" ti sianginn hi cu ka kai ti lo ah a ttha ko a kan ti cuh! A dang zong a tampi nain ka ttial ti lai lo). Cu ticun Sianginn kai lo cun a um i Kan khua ah ka nu le ka pa rian a bawm ve hna. Mizoram, Phakanh te hna ah a kal i rian a va ttuan tawn. 1997 ah Mizoram in nupi pakhat a chuahpi, aa chuahpi mi cu (Hniarlawnmi) Biak Hnem Sung a si. Fapa Pakhat an ngei A min ah Sang Tthio Ling, an lung an i ton lo ruang ah caan tawn te lawng khua an sa tti i an i tthen. Cu hnu cun 1999 ah kan khuami Mah Doi he an i um tthan i Fanu pakhat, Fapa pakhat an ngei. Atu hi inndang ah anmah tein an um. An nih hi a ngak chia tuk deuh i nule pa tu nih a tu tiang cu an zoh khenh deuh rih. Hi ti i a um pa bu ah kan khua i chiat lei tthat lei ah a si khawh chung in zaang hlei cawi hi aa nuamh bikmi a si.

Ka Nau hniangbik (Pasarihnak) Dawt Lian Bik, Amah hi Kan Khua ah Taangli tiang a kai hnu ah Kan u upa bik sin in taangnga in taanghra tiang Sianginn a kai. Taanghra a kai lio hi Ka nu fak tuk in a zawt a cei lio a si caah (fa hniang kan ti cu) ca zong ttha tthi in a zoh kho lo i taanghra hi voihnih tiang a phi i a ong kho lo. A voi hnihnak cu Mohyin ah a va kai i cu zong ahcun Ka nu kong a ruahtuk nak ah ca tu zoh lo in a ttap lengmang e an ti i taanghra cu a awng kho lan lo. Taanghra awn tiang tal cu tiah tha ka pek tawn nain a si kho tuk ti rua lo. Atu hi Kawlram khualipi Yangon ah Baibal Sianginn a kai i B.Th. kumhnih nak a dih a si. Amah hi Guitar tum a duh ngai mi a si nain, atu cu Ca na cawn lio a si caah thlah deuh ka ti pah tawn.

>>>> Ka nu le ka pa kong