KHUA AA TTHEN

Zei caah dah Mangnu in Ruan ah an rak kal?

Zei ruangah dah Mangnu in Ruan ah inn mah zatzat hi kan rak kal (Peem) ti hi ruah lo awk a ttha lomi a si. A ruang cu a tawinak in ka hun langh ter lai.

1932 thok in Rev. Saang Ling cawnpiaknak thawng in Mangnu cu Khrihfa si hram a rak ithok. Cu ticun duhsah tete in Khrihfa nunphung ah cun an hung lut cuahmah. Hi lio ahhin Laiphung um mitam deuh nih an rak rem hna lo. 1947 a hung phak tik ah hin Khrihfa phung in khua a sami hi inn 50 tluk an hung si ve cang. Hilio hi Khuabawi a ttuan tu cu Pu Hrang Thuan hi a si. Amah hi Laiphung in a um rih mi a rak si. Khrihfa phung i a ummi paoh a rak hrem deuh tawn hna, cun zarhpi ni te hna ah ipum thiam lo in tlangrian te hna a ttuan ter hna. Cucaah Khuami nih Pu Hrang Thuan cu Kan phuah piak uh tiah acung lei ah an rak ti. Hi lio caan ahhin Ram Uk Bawi cu Pu Mang Kio Thang (Rev. Mang Kio Thang) a rak si i, amah nih Pu Hrang Thuan cu biatak tein a rak ttan pi caah Khuabawi in an rak phuak kho lo. Cucaah, hi ti i a kan hrem lengmang ahcun a si kho lo; Khrihfa phung in nuam ten kan um khawhnak hnga caah tiah Ruan ah cun inn mah zatzah an rak peemnak khi a si.


Khuabawi a ttuanmi hna kan theih tawk

Mirang an kai hlan cu Sangpi chung lawng te nih khuabawi cu an rak ttuan. Mirang an kai hnu 1890 March thla hnu in 1948 tiang khuabawi a ttuanmi hna cu;
1. Pu Hrang Hlei (Soibia phun) cu Mirang cozah nih Khuabawi ah an rak kan thim piak.
2. Pu Lian Dun (Pu Hrang Hlei fapa) nih Pu Hrang Hlei a thih hnu 1929 (Kumkhat deuh lo)
3. Pu Hrang Thuan (Khenglawt phun) nih 1930 in 1948 tiang khuabawi a ttuan.

Ruan kal hnu Mangnu khuabawi a ttuanmi hna 1948 ~1974

1947 May thla hnu cun Mangnu cu inn 20 lawng kan taang cang. 1948 January 4 an Independence Kawlram pumpi in hmuh a hung si i, Khuabawi hna zong a thar in hun ithim tthan an hung si.
1. Pu Ral Kung (Chuntei phun) cu Khuami nih an hun thim. 1948 in 1951 tiang a ttuan hnu ah a kan thih taak.
2. Pu Hram Awr (Kingbawl phun) nih 1952 in1954 tiang.
3. Pu Chan Pian (Chuntei phun) nih 1954 in 1974 tiang khuabawi cu a ttuan. 1974 March thla ah Pyi-tuh-council Adoth-doth tiah ti a si i Bualtak Ohsuh Mangnu khua ti a hung si. (Mangnu kong a hngal lomi nih Mangnu cu 1974 hrawng hin khuatlak taktak a si tiah kan hrokhrawl an chim ttheo. Mangnu cu 1700 hrawng ah khua taktak a rak si cangmi a si).

1974 hnu khuabawi a ttuanmi hna 1974 ~2004

1974 March in Kawlram cu Pyi-tuh Council Adoth-doth tiah thlen a hung si hnu in Khuabawi a ttuanmi hna cu,
1. Pu Kio Hlun (Kingbawl phun) nih Ohsuh Attunzihmu in Khuabawi 1976 tiang a ttuan.
2. Pu Chan Pian (Chuntei phun) nih 1977 in1978 tiang Khuabawi cu a ttuan tthan.
3. Pu Thla Uk (Soibia phun) nih 1978 in 1981 tiang Ohsuh Alohhmuhsawng in Khuabawi a ttuan.
4. Pu Lian Dum (Chuntei phun) nih 1982 in 1985 tiang Ohsuh Alohhmuhsawng in Khuabawi, 1986 in 1988 tiang Ohsuh Attunzihmu in Khuabawi a ttuan.
5. Pu Ca Hnin (Hrangtlung phun) Zahvuahttah in Khuabawi 1989 in 1991 tiang
6. Pu Biak Mang (Chuntei phun) Zahvuahttah in Khuabawi 1992 in 1994 tiang
7. Pu Chia Awi (Zapmin phun) Zahzahkah in Khuabawi 1995 in 1997 tiang
8. Pu Khin Maung Tan (Soibia phun) Zahzahkah in Khuabawi 1998 in 2000 tiang
9. Pu Lian Dum (Chuntei phun) Zahzahkah in Khuabawi 2001 in 2002 tiang
10. Pu Ca Hnin (Hrangtlung phun) Zahzahkah in Khuabawi 2003 kum chung
11. Pu Nguncung (Kingbawl phun) Zahzahkah in Khuabawi 2004 in atu tiang

Tlangpi a rak ttuan bal tu hna

Mangnu i Tlangpi a rak ttuan bal mi hna ka ttial tikah ka theih khawh lomi zong a um kho men ko lai. Ka theih tawk a tang lei ah ka hun langh ter hna lai.
1. Pu Hniar Cin
2. Pu Ciang To
3. Pu Al Tlung
4. Pu Than Hmung
5. Pu Lian Cuah
6. Pu Kam Luai
7. Pu Tum Ling
8. Pu Khua Ceu
9. Pu Khen Kio
10. Pu Chan Rawl
11. Pu Hrang Cin
12. Pu Bual Thawn
13. Pu Hram Hmung
14. Pu Thla Uk
15. Pu Kio Hlun
16. Pu Lian Dum
17. Pu Khin Mawng tan
18. Pu Ca Hnin
19. Pu Biak Mang
20. Pu Thawng Or
21. Pu Chia Awi
22. Pu Hram Kulh
23. Pu Ngun Cung

Khuachiah rawlrel a rak ei tu hna

Mangnu khua ah khuachiah rawl rel a rak ei tuhna cu a tanglei Sangpi chung hna hi an rak si.
1. Pu Lal Bik
2. Pu Van Kual
3. Pu Thawng Mang
4. Pu Ngaih Kual
5. Pu Khen Kung
6. Pu Sai Ceu
7. Pu Mang Re hna hi 1948 Jan. 4 tiang khuachiah rawl rel an rak ei.

Mangnu in Khuadang ah aa tthialmi hna

Khuadang i a kal mi hna hi tling ten cun kan thei kho lo nain kan theih tawk a tanglei ah ka hun langhter lai.
1. Ruan ah Inn 40
2. Hakha ah Inn 22
3. Saphu (Kalay peng) ah Inn 4
4. Lunghau ah Inn 4
5. Vantlang ah Inn 3
6. Bualtak ah Inn 3
7. Hmaikhah ah Inn 3
8. Daidin (Gangaw peng) ah Inn 1
Mah vial hi ka hngalh khawh tawk a si. A dihlak ah Inn 80 nih kaa dang ah an kan kal tak tinak a si.

Mirang nih rian ttuanter nak

Hakha tidil an rak cawh lio ahkhin Mangnu kan pu le kan pa hna zong Mirang acozah pawl nih an rak cawh ter ve hna. Matu lei lam an ser lio ah Lotaw lei tiang lam an rak cawh ter ve hna. Lotaw lam a rak co tu hna cu sau an nung lo tiah an rak ti tawn. A ruang cu ka ngal lo.

5