MIN NGEI

Min ngei hna tuanbia

Pi Hniar Cin Khuang a cawi (1900);
Pi Hniar Cin hi a phun Chuntei a si. Mangnu ah Khuang cawi hmasa bik cu a si lo nain Khuang a rak cawi lio ah hawi hlei in a tuah khawhmi cu Bualtak khuami an khuapi tein a rak kawh hna i a ra khomi caah Sia pakhat (tlangzaam caah) a rak phawt hna an ti. Amah hi a hmasa bik sapum phaw kho a si. A hnu tu ahcun Bualtak zong nih Mangnu hi sapum an hun phawt ve tawn hna. Hibantuk in Bualtak le Mangnu cu an rak ei tti i an rak ding tti tawn. Hlan kan pupa hna cu sa tampi thah khawh le dangh khawh, mitampi va kawh khawh kha an rak sunhsak ngaimi a rak si.
Pu Ral Cham Kong (1900)
Pu Ral Cham (Kingbawl phun) hi a chan lio ahcun a thazaang a rak tthawng ngai an ti. Voikhat cu Zokhua ah Puailam nak rak um kaw cu ahcun zawh ve ding in an rak kawh ti a si. Zokhua ahcun a va kal i, Zokhua lak i pa tthawng bik an rak ti vemi Pu Hrang Tawng he an rak velh ter ciammam hna i, Pu Ral Cham nih cun fawi tuk in a rak tei caah Zokhua nih cun an khuapi tein an rak velh an ti. Cu ti khuapi te i an velh cuahmah lio ko zong ahcun Pu Hrang Tawng cu thlah hin lo in fek tthup in a tlaih chih ve an ti. Cu ticun Zokhua nih cun Pu Ral Cham cu a sam in an hnuh chih i, cu zong ahcun Hrang Tawng zong cu a hnuh chih ve an ti. A hnu ah Zokhua mi nih cun Hrang Tawng cu thlah cang, na thlah lo ahcun kan in thah lai tiah an ti i, cun a thlah an ti. Pu Ral Cham cu Zokhua nih an velhnak ah an phawimi a sam cu a khawmh hna i Arbawm khat a si an rak ti. Cu a sam cu Mangnu tiang a rak i tlun pi an ti.
Cun Voikhat tthan cu, Atu Lailian kan timi (Mangnu in nichuah lei ah a ummi lopil min) Litti (Lo hmun min) hmun khi kau piin lo ah a rak i serh an ti. Cu lio ahcun Farrawn khua bawi Pu Hram Dun le a khuami hna nih chuh ding in an rak thlawh piak ti a si. Pu Ral Cham nih cun "zei ca'hdah ka lo nan thlawh?" tiah a zuan hnawh ciammam hna i an cuar zong kok dihlak in a hnuh hna, cun fak lak in a velh hna caah lo ko an zam tak ti a si. Cu hnu cun a Lo ahcun an ra ngam ti lo an ti. Kan pu Pu Ral Cham hi minung pakhat hnih men nih cun tei khawh phun a si lo tiah a rak ti tawn. A nupi he an rak isiik i a thinhun celh lo tuk ahhin a nupi cu a cal ah hin bo ko in a peh tawn an rak ti.
Pu Hram Hmung Kong
Pu Hram Hmung cu Soibia phun Pu Hrang Hnawk le Pi Nu Mua i an fa pa hnihnak a si. Amah hi unau pa thum lak ah a lai a si. Amah hi a zaat kaa in khua sak tintuk nak ah aa zuam ngaimi a si. Nupi a tthi i ralkap ah a tla. Kum sau a ttuan hlan ah a nau nih a thih tak ruang ah Nu le pa zohkhenh ding in aa phuak i Mangnu ah Inn ttha pi a sak. Cun a hnu ah Hakha Dawrthar sang ah aa tthial i atu cu dotthum in a sak i inn hlanman hmanh in tam nawn a kut chung ah phaisa a lut. Pu Hram Hmung hi fimthiamnak a ngeimi a si lo nain a ruahkhawh tawk, a hngalh khawh tawk in thil ttha a timi cungah zuamnak lungthin a ngei mi a si. Hmun dang i a um cang hnu zong ah Mangnu khua kan khuasak nak ah siseh, a zei lei paoh in a kan dirkamh tu, kan i bochan mi a si.
Pu Ngun Nawl kong
Pu Ngun Nawl cu Chuntei phun Pu Ral Kung le Pi Cer Zing i an fapa ngeihchun a si. Kum 6 a si ah a pa nih a thih taak i a nu nih a hmeih pi. A zaat kaa in khuasak tintuknak a ruat ngaimi a si. Khuasak tintuk a ruahnak ah Ralkap ah a tla i CQ tiang a yuan hnu ah pension a la i Hakha ah khua a sa. Hakha i khua a sak pah zong ah a rak chuahkehnak Mangnu khua caah a herh ning paoh in a thazaang siseh, a ruahnak siseh, a ngeihchiah in siseh a ttang mi, kan i bochan mi a si.
Pu Cung Hu kong
Pu Cung Hu cu Kingbawl phun Pu Thawng Er le Pi Hlawn Lem i fapa pahnih lak ah a hniang deuh a si. Annih hi Pathian lei ah aa zuam ngai mi le zohchunh awk tlak mi an si. Cu chung in a tthangmi a si lawng si lo in amah ko tho hrimhrim in Pathian aa bochan mi le mi bawmh chanh a duh ngaimi a si. Sianginn a kai lio zong ah ca a duh ngaimi a si. Amah hi Mangnu Sianginn (private) kek lak ah a hmasa bik BA (H) degree (1992) ah a kan lak piak tu a si. BA zong hi Qualify in a awng ko nain kan san tlaih lo tuk caah kan peh ter kho lo. Khuazei ka hmun i a um ko zong ah a chuahkeh nak Khua le ram caah a lungthin a ruahnak dihlak in a ttangmi, kan i bochan mi a si.
Pi Dawt Ci
Pi Dawt Ci cu Chuntei phun Pu Lian Dum le Pi Ttuan Iang i fa le 7 lak ah upa bik a si. Amah hi Mangnu ah Sianginn a rak um lo nain A ngakchiat lio tein Hakha ah Sianginn a rak kai mi a si. Amah hi 1983 kum ah tanghra a awng i, Mangnu khua kek lak ah thanghra awng hmasabik kan ngeihmi a si. Atu a rianttuanmi cu Immigration (IMPD) ah Bo 2 in Ka Chin ram Mohyin khua ah cozah rian a ttuan lio a si. Amah hi Pengyhen dang i a ummi a si ko nain Khua le ram a daw i a ttanh ngaimi, kan i bochan mi a si.

5